Multivitaminen
Multivitaminen zijn zo rijk aan gezonde stoffen dat je ze kunt gebruiken tegen vermoeidheid, slaaptekort, tekorten aan voedingsstoffen, concentratieproblemen en nog veel meer. Maar wat is een multivitamine eigenlijk en is het echt nodig? Benfida legt uit.
Meer info over multivitaminen
Multivitaminen bestaan steeds uit verschillende actieve stoffen
Wat zijn multivitaminen?
De naam zegt het zelf al een beetje. Een multivitamine is een voedingssupplement waarin verschillende vitamines en mineralen zitten die we dagelijks nodig hebben om goed te functioneren en onze gezondheid op peil te houden. Je kunt ze innemen voor je algemene gezondheid, maar je kunt ze ook nemen voor specifieke doeleinden. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over vitaminen en multivitaminen.
Vitaminen zijn voedingsstoffen die in heel kleine hoeveelheden voorkomen in je eten en drinken. Daarom worden ze ook wel micronutriënten genoemd. Je lichaam heeft ze nodig om gezond te blijven en normaal te kunnen groeien en ontwikkelen.
Je lichaam kan veel vitamines niet, of niet voldoende, zelf aanmaken. Er zijn een paar uitzonderingen:
- Kleine hoeveelheden vitamine K maak je aan in de darm.
- Het lichaam zet voorlopers van vitamines uit de voeding, zoals provitamine A (carotenoïden) en provitamine D, om in vitamine A en D. In het geval van vitamine D gebeurt dat in de huid onder invloed van zonlicht.
- Het lichaam kan zelf vitamine B3 (niacine) aanmaken uit het aminozuur tryptofaan.
Antioxiderend
Versterkt immuunsysteem
Betere bloedwaarden
Vitamines hebben ontelbare voordelen
Welke vitamines zijn er?
Er zijn dertien stoffen die de naam vitamine hebben. Vitamines zijn op te delen in twee vormen, namelijk vetoplosbare en wateroplosbare vitamines. Ze zitten in verschillende soorten voeding en zijn ook via supplementen binnen te krijgen.
1. Wateroplosbare vitamines
De wateroplosbare vitamines zijn vitamine B en vitamine C. Vitamine B is daarbij nog eens onder te verdelen in acht verschillende vormen.
Wateroplosbare vitamines haal je uit het vocht van voedingsmiddelen. Omdat die vitamines oplosbaar zijn in water, worden ze vlug in je bloed opgenomen. Als je lichaam ze op dat moment niet nodig heeft, gaat het teveel aan vitamines direct met de urine je lichaam weer uit. Het is dus belangrijk die vitamines regelmatig aan te vullen.
Leer Benfida kennen
Bij Benfida hebben we een passie voor natuurlijke voedingssupplementen. Door de jaren heen hebben we toegewerkt naar unieke producten van hoge concentratie.
De belangrijkste soorten vitamine B en C (wateroplosbaar)
Thiamine (B1)
Vitamine B1, ook thiamine genoemd, is een wateroplosbare vitamine die een rol speelt bij de werking van de zenuwen en de vertering van zetmeel. B1 wordt bijna altijd als supplement gegeven aan personen met een alcoholverslaving. Die hebben namelijk vlug een tekort. Zo een tekort staat ook bekend onder de naam beriberi. Die aandoening kan het hart- en vaatstelsel aantasten of problemen veroorzaken in het zenuwstelsel.
Vitamine B12
Vitamine B12 is belangrijk voor de werking van het zenuwstelsel en de aanmaak van rode bloedcellen. B12 wordt veel voorgeschreven aan veganisten. In tegenstelling tot de andere wateroplosbare vitamines van de B-groep stapelt het lichaam B12 op en houdt ze in reserve.
De meest voorkomende oorzaak van een B12-tekort is een slechte opname uit de voeding door een chronische maagontsteking. Dat kan leiden tot afwijkingen in het bloed, het zenuwstelsel en de hersenen.
Foliumzuur (B11)
Foliumzuur is een essentiële voedingsstof die nodig is voor de celvorming en bij de vorming van het erfelijk materiaal, het DNA. Voor een vrouw die zwanger probeert te worden, is het belangrijk dat ze genoeg foliumzuur binnenkrijgt om afwijkingen zoals pre-eclampsia bij de moeder of een open rug bij de baby te voorkomen.
Vitamine C
L-ascorbinezuur of vitamine C heeft een brede waaier aan functies. Het speelt een rol in ons afweersysteem, bij de aanmaak van hormonen en de opname van ijzer door het lichaam. Een tekort kan huidafwijkingen, bloedingen in de slijmvliezen en zwelling van de ledematen veroorzaken en uiteindelijk zelfs tot de dood leiden. Een combinatie van de genoemde symptomen is bekend als scheurbuik. In België en Nederland komt een tekort aan L-ascorbinezuur maar in uitzonderlijke omstandigheden voor.
2. Vetoplosbare vitamines
De vetoplosbare vitamines zijn vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K. Omdat die vitamines vetoplosbaar zijn, kunnen ze niet direct in het bloed opgenomen worden. De lever moet ze eerst verwerken voor je lichaam er iets mee kan doen. Het voordeel is wel dat je er een reserve van aanmaakt en ze zo langer in je lichaam kunt bewaren.
Vitamine A
Vitamine A is belangrijk voor een goede werking van de ogen, het afweersysteem, de groei en ontwikkeling, de integriteit van cellen en de voortplanting. Een teveel ervan kan schadelijk zijn voor kinderen en zwangere vrouwen. Vlak voor en tijdens de zwangerschap wordt daarom het eten van lever en leverproducten (zoals paté) en de extra inname van supplementen afgeraden.
Vitamine D
In de natuur bestaan er twee vormen van vitamine D: D2 en D3. Voldoende inname van vitamine D is belangrijk voor de groei en het in stand houden van de beenderen. In combinatie met calcium is vitamine D belangrijk om breuken bij botontkalking (osteoporose) te voorkomen. We maken zelf vitamine D3 aan via de huid, onder invloed van het uv-licht van de zon.
Een tekort aan vitamine D komt veel voor bij kinderen en ouderen, en bijna bij iedereen naar het einde van de winter en het begin van de lente toe. Een tekort aan vitamine D kun je oplossen met druppels of tabletten.
Vitamine E
Vitamine E is een antioxidant; dat is een stof die je lichaam beschermt tegen oxidatieve stress, uv-straling en luchtvervuiling. Een tekort kan bij pasgeboren baby’s letsels aan de retina (het netvlies) veroorzaken. Die letsels zijn al op jonge leeftijd zichtbaar bij onderzoek van het netvlies, maar zullen zich pas klinisch uiten op de leeftijd van 10 tot 20 jaar. Bij kinderen kan een tekort na 3 à 5 jaar aanleiding geven tot zintuiglijke stoornissen, areflexie (het ontbreken van reflexen) en oogletsels.
Vitamine K
Vitamine K haal je deels uit de voeding, maar wordt ook deels aangemaakt door de darmbacteriën. Het speelt een belangrijke rol in de bloedstolling en tekorten kunnen daarom leiden tot interne bloedingen. Pasgeborenen die borstvoeding krijgen, moeten extra vitamine K toegediend krijgen. Dat kan via druppeltjes tot de leeftijd van 3 maanden.
Multivitaminen worden frequent als voedingssupplement aangeboden.
Wat zijn de voordelen van multivitaminen?
Vitaminen hebben een aantal belangrijke functies in het lichaam. Hieronder vind je de belangrijkste gezondheidsvoordelen met telkens een wetenschappelijke studie die meer uitleg biedt.
De voordelen
- Voorkomen aderverkalking (Cozzolino, Universiteit van Milaan, Italië 2019)
- Werken antioxiderend en ontstekingsremmend (Hamed, Assiut Universitair Ziekenhuis, Egypte 2005)
- Zijn nodig voor een gezonde bloedstolling (Dowd, Universiteit van Pittsburgh, Pennsylvania 1995)
- Dragen bij aan de botmineralisatie en sterke botten (Wasilewski, Universiteit van Maastricht, Nederland 2019)
- Zorgen voor een gezonde lever- nierfunctie (Parizadeh, Mashhad Universiteit voor Medische Wetenschappen, Iran 2021)
Hoeveel vitaminen heb je dagelijks nodig?
In België en Nederland komt een vitaminetekort bij mensen niet vaak voor. Voor de meeste mensen is er dus geen nood aan inname van extra vitamines als ze gezond en gevarieerd eten. Wel hebben sommige groepen mensen extra vitamines nodig:
- zwangere vrouwen
- baby’s en kinderen
- veganisten
- ouderen die onvoldoende voedsel innemen
- mensen met een alcoholverslaving
- mensen met ernstige en/of chronische ziekten
Volgens de voedselaanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad in België zou het bij die groepen nodig zijn om preventief vitamines toe te dienen en, als er een tekort vastgesteld wordt, extra vitamines toe te dienen buiten de voeding (Hoge Gezondheidsraad, België 2016).
Een overdosis vitaminen
Krijg je te veel vitaminen binnen, dan kan dat slecht zijn voor de gezondheid. Als je bijvoorbeeld lange tijd te veel vitamine B6 inneemt, kun je last krijgen van gevoelloosheid, tintelingen of ernstige zenuwpijn in de handen en voeten.
Bij vetoplosbare vitaminen heb je vlugger kans op een overdosis. Ze worden namelijk opgeslagen in je lichaam, tot je lichaam ze nodig heeft. Ze blijven dus in het lichaam aanwezig en stapelen zich op.
Bij wateroplosbare vitamines loop je minder risico op een overdosis. Het teveel aan die vitamines plas je namelijk weer uit. Het is daarom wel belangrijk dat je die vitaminen regelmatig aanvult.
Vitamines aanvullen met vitaminepillen?
Een vitaminetekort kun je eenvoudig aanvullen met multivitaminepillen of -tabletten. Alle vitaminen en mineralen van Benfida vind je in de hoogste kwaliteit. Zo zijn de concentraties in de Benfidaproducten vele malen hoger dan bij andere producenten van voedingssupplementen.
De preparaten worden voorlopig nog niet terugbetaald door het RIZIV. Voor het voorafgaand doktersbezoek krijg je wel een terugbetaling, op voorwaarde dat de voedingsdeskundige of arts een reguliere artsenpraktijk heeft.
Welke multivitaminen zijn de beste?
In totaal zijn er dertien essentiële vitaminen. Elk daarvan heeft verschillende, maar belangrijke functies in het lichaam. Een kwalitatieve multivitamine bevat voornamelijk de biologisch actieve vorm van nutriënten, ofwel datgene wat het lichaam goed kan opnemen. Ook de belangrijkste mineralen zijn vaak terug te vinden in een kwalitatief product.
Vitamine K ontbreekt vaak in multivitamine-supplementen. Let er dus op dat je een multi neemt waar het wel in zit of neem het extra.
Is een multivitaminevoedingssupplement nodig of niet?
Belangrijk om te weten is dat multivitaminen geen vervanging zijn voor een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Wel vormen ze vaak een goede aanvulling. Dit zijn de belangrijkste redenen om een multivitamine-supplement te gebruiken:
- als waardevolle aanvulling op een gezonde en gevarieerde voeding
- om tekorten van belangrijke voedingsstoffen te voorkomen of te herstellen
- voor een goede weerstand
Vitamines zijn dus onmisbaar in het lichaam. We kunnen ze echter niet of onvoldoende zelf aanmaken. Het is dus noodzakelijk dat we ze minstens gedeeltelijk via de voeding of voedingssupplementen innemen.