Kanker voorkomen en risico verminderen

Wat is kanker?

Wat kanker is valt niet zo eenvoudig te omschrijven. Er bestaan namelijk verschillende soorten kankers, onder te verdelen per systeem en per celtype. Hieronder worden een aantal veelvoorkomende tumoren besproken met de bijbehorende symptomen waar je op kan letten.

Let op: dit wil niet zeggen dat al deze soorten tumoren zich op deze manier presenteren. Soms kunnen ze zich op een meer zeldzame manier manifesteren, nauwelijks klachten geven of zelfs symptoomloos zijn. Volg deze lijstjes dus niet blindelings. Ga bij de minste twijfel langs bij je behandelend arts. 

7 tips om risico op kanker te verminderen

1. Stoppen met roken 

Je weet natuurlijk dat roken niet gezond is, maar waarom juist? Het is wetenschappelijk bewezen dat roken meer kans geeft op volgende kankers en ziektes: 

• longkanker
• een hartaanval 
• een beroerte
• een herseninfarct
• chronische bronchiolitis (chronisch obstructieve longziekte of COPD)
• keelkanker
• pancreaskanker
• blaaskanker
• baarmoederhalskanker
• nierkanker

Laat deze reality check een stimulans zijn om te proberen stoppen met roken! Als je hier begeleiding bij nodig hebt kan je altijd terecht bij jouw arts of bij een tabakoloog.

2. Minder alcohol drinken 

Alcoholisten hebben meer kans op volgende gezondheidsproblemen: 

• leverkanker
• galwegkanker
• hart- en vaatziekten
• neurologische stoornissen 
• overgewicht

Het is niet per se zo dat mensen die heel veel drinken zeker deze kankers zullen ontwikkelen. Ook is er geen bepaalde alcoholconcentratie waarboven er gegarandeerd klachten ontstaan – het hangt dus af van persoon tot persoon. Natuurlijk is het altijd beter om matig of zelfs helemaal niets te drinken.

3. Overgewicht tegengaan

Het is algemeen geweten dat een zittend leven leiden niet veel positieve effecten met zich meebrengt. Voldoende lichaamsbeweging is dan ook heel belangrijk om gezond door het leven te gaan. Bij een gezonde levensstijl horen natuurlijk ook een gezonde voeding en een gezond lichaamsgewicht.

4. Blootstelling aan de zon verminderen

Er zijn nog andere risicofactoren voor kanker, waaronder de UV-stralen van de zon. Door de felle stijging aan huidkanker is het meer dan ooit belangrijk om zonblootstelling te verminderen. 

Natuurlijk mag je al eens in de zon zitten, maar probeer de middaguren (tussen 12 en 15 uur) te vermijden. Bescherm je haar ook met een hoedje. En smeer je altijd in met een hoge factor zoals factor 50! Het is tegenwoordig namelijk duidelijk dat het aantal zonverbrandingen het aantal huidkankers in de hand werkt.

Tegenstanders van zonnecrème halen vaak aan dat je door zonnecrème geen vitamine D meer kan opnemen van de zon. Gelukkig is het tegendeel waar. Je lichaam heeft inderdaad ook vitamine D nodig, maar dat kan je dus ook opnemen als je je goed insmeert. 

5. Blootstelling aan kankerverwekkende stoffen vermijden 

Misschien ligt dit voor de hand, maar kankerverwekkende stoffen moet je uiteraard absoluut vermijden. 

Het is bijvoorbeeld proefondervindelijk en achteraf ook wetenschappelijk bewezen dat asbestblootstelling zorgt voor veel kans op kanker, en dan vooral op longkanker. 

Vermijd de blootstelling van dit bouwmateriaal dus ten allen tijde. Gelukkig mag het niet meer worden gebruikt, maar helaas kan het wel nog vrijkomen bij bijvoorbeeld renovatiewerken. Het duurt jaren (zelfs tot 40 jaar) vooraleer de aantasting van de longen door asbest tot uiting komt. Dat is de reden waarom helaas nog veel mensen worden gediagnosticeerd met kanker door asbest.

Er zijn nog andere stoffen die het risico op bepaalde kankers vergroten. Je kan altijd eens een lijstje nalezen waar er ook wat meer uitleg wordt gegeven over de mate waarin men hier zeker is van het risico op kankerontwikkeling.

6. Vaccinatie

Vooral de vaccinatie tegen het humaan papillomavirus is heel belangrijk. Jonge meisjes krijgen deze vaccinatie in het begin van het middelbaar aangeboden. Deze vaccinatie doet het aantal gevallen van baarmoederhalskanker in het latere leven fors dalen.

7. Participeer aan preventieprogramma’s

De overheid heeft heel wat moeite gedaan om bepaalde kankers vroeg te kunnen opsporen. Ze hebben namelijk bepaalde screeningsprogramma’s beschikbaar gesteld en bieden deze gratis aan aan de bevolking.

De leeftijd van de screening komt trouwens telkens overeen met de leeftijdscategorie waarin deze soort kanker het vaakst voorkomt.

Screening voor borstkanker 

Allereerst kunnen vrouwen vanaf 50 jaar zichzelf laten screenen voor borstkanker. Elke twee jaar worden zij automatisch uitgenodigd om een mammografie (een foto) van de borsten te laten nemen, en dit tot de leeftijd van 69 jaar. Op die foto kan men dan letseltjes door kanker zien.

Screening voor darmkanker

Ook voor darmkanker wordt de screening terugbetaald. Het gaat om een test die onzichtbaar bloed in de stoelgang opspoort, wat een belangrijk maar onopvallend symptoom is van darmkanker. Je krijgt dan thuis een testje opgestuurd, waarbij je je stoelgang in een potje moet doen en dit laten analyseren. Deze test heet de iFOBT test. Elke persoon van 50 tot 74 jaar mag de screening elke twee jaar ondergaan.

Screening voor baarmoederhalskanker

Tot slot komen we aan het befaamde “uitstrijkje” dat elke vrouw tussen de 25 en 65 jaar kan laten uitvoeren. Het is eigenlijk een wisser die wordt afgenomen aan de baarmoederhals en die baarmoederhalskanker door het humaan papillomavirus (het HPV-virus) opspoort. 

Tussen 25 en 30 jaar moet dit om de drie jaar, en van 30 tot 65 jaar gaat het om een andere test die maar om de vijf jaar moet worden uitgevoerd.

Symptomen van kanker

Kanker kan op zoveel verschillende plaatsen voorkomen en zich op zoveel verschillende manieren manifesteren, waardoor er geen vaste symptomen zijn waaraan je alle soorten kan herkennen. 

Symptomen van kanker die misschien op gevaar kunnen wijzen zijn de volgende: veel vermageren op korte tijd, koorts die niet overgaat, veel zweten ‘s nachts, bloed braken, bloed bij de stoelgang, een zwelling op een bepaalde plaats die niet weggaat…

Als je je ziek voelt en je ongerust bent, breng je best altijd eens een bezoekje aan de huisdokter. Die kan goed onderscheiden wat erg is en wat niet en op basis daarvan eventueel wat onderzoeken aanraden.

Boeken over kanker

Hopelijk heb je na dit artikel een beetje zicht op de meest voorkomende kankers. Het is vooral belangrijk om sommige alarmbellen te herkennen en dan een arts te raadplegen.

Leef je met de diagnose kanker, ken je een familielid met kanker of je herstel na een kankerbehandeling kunnen boeken over kanker helpen om beter te begrijpen wat er met je gebeurt. Als je kanker krijgt, staat je hele leven op zijn kop. Er bestaan echter veel verhalen van lotgenoten die openhartig hun verhaal vertellen, informatieve boeken over specifieke soorten kanker en over hoe je gezondheid te ondersteunen tijdens en na deze ernstige ziekte. Lees hieronder een lijst boeken die jou kunnen helpen in deze periode. Ze steken je een hart onder de riem of geven praktische tips over het leven met kanker. Op deze pagina kan je een lijst van inspirerende boeken over kanker vinden.