Suiker en kanker

Oorzaken van kanker

Logischerwijs kan je zelf al wel bedenken dat bepaalde factoren risico’s vormen voor het ontwikkelen van kanker. De voornaamste algemene risicofactoren die oorzaken zijn van kanker zijn roken, alcohol, obesitas, zonblootstelling en luchtvervuiling. 

Als er een of meerdere risicofactoren aanwezig zijn, wil dat natuurlijk nog niet zeggen dat er zich kanker ontwikkelt. Hoe ontstaat kanker dan? Via het proces van de oncogenese, waarna er een bepaalde kankersoort ontstaat met zijn tien typische kenmerken. Bepaalde risicofactoren zorgen, afhankelijk van het type kanker, voor een iets groter risico dat gezonde cellen zich omvormen tot kwaadaardige kankercellen. 

Als je weet dat obesitas een risicofactor is voor kanker én dat veel suiker eten kan leiden tot obesitas, kan suiker dan ook niet de oorzaak van kanker zijn? Als je logisch nadenkt lijkt dat wel zo. Laat ons even kijken of hier al wetenschappelijk bewijs voor is geleverd.

Bestaat er een link tussen suiker en kanker?

Er werden al enkele studies gepubliceerd over de link tussen suiker en kanker. 

Over hoe kankercellen omgaan met suiker wordt veel gespeculeerd. Suiker zorgt ervoor dat kankercellen van een tumor groeien en agressiever worden. Kankercellen verbruiken de  suiker als het ware. Dit werd echter enkel nog maar op celniveau aangetoond en er zijn nog geen gerelateerde berichten gevonden in een humane studie. Wat heeft men dan wel al ontdekt bij studies met mensen? 

Hoe meer suiker iemand inneemt, hoe meer kans er op longkanker lijkt te zijn. Om welke soort of soorten longkanker dit precies zou gaan werd in de meta-analyse niet nader uitgelegd (Lin Zhu, Nutrition, 2020).

Verder zou ook de kans op borstkanker bij suikerinname toenemen. Dan gaat het vooral over borstkanker die optreedt na de menopauze (Tingting Long, European journal of nutrition, 2022).

Ook op endometriumkanker (baarmoederkanker), prostaaatkanker en ovariumkanker (eierstokkanker) is er iets meer kans bij mensen die veel suiker eten. En zelfs bij blaaskanker, nierkanker en dikke darmkanker zag men een kleine toename in het aantal nieuwe gevallen (Federica Turati, Nutrients, 2019).

Een belangrijke kanttekening is dat we met suiker alle soorten koolhydraten bedoelen. Je denkt misschien dat het enkel gaat om de witte, gewone suiker of om snelle suikers, maar in feite wordt er in de studies onderzoek gedaan met alle bronnen van koolhydraten: zowel enkelvoudige als meervoudige koolhydraten worden in beschouwing genomen.

Bovenstaande onderzoeken zijn telkens onderzoeken waarbij meerdere studies werden samengevat. Daarom is het niet altijd duidelijk of deze studies werden gebaseerd op humane of dierlijke gegevens. 

Over andere soorten kankers zijn er nog helemaal geen gegevens bekend. 

Je kan dus besluiten dat er nog heel wat studies gepubliceerd moeten worden om helemaal zeker te zijn of suiker kanker in de hand werkt. Maar waarom zou je er nu al geen rekening mee houden? 

Een suikervrij dieet ter preventie van kanker

Een suikerarm dieet blijkt effectief ter preventie van kanker. Als je bijgevolg zo weinig mogelijk kans wil op kanker, dan kan je ervoor kiezen om onder andere minder suiker te eten. 

Een suikerarm dieet gaat hier heel ver in en wil je suikerinname zoveel mogelijk beperken. Hierbij is het de bedoeling dat je alle toegevoegde suikers vermijdt, maar nog steeds natuurlijke suikers van fruit mag eten. 

Want natuurlijk is het wel nog belangrijk om voldoende suiker te eten. Je lichaam heeft dit net als andere voedingsstoffen, zoals vetten, nodig als energiebron. Je mag bijgevolg nooit alle koolhydraten van het menu schrappen. Als je geen of bijna geen koolhydraten meer zou eten, zou je lichaam in een slechte voedingstoestand terecht komen. 

Praktische tips om minder suiker te eten

Weet je niet hoe je moet beginnen met het beperken van je suikerinname? Probeer dan gerust eens één of meerdere van volgende tips uit.

Blijf tussendoortjes eten

Het is niet omdat je koekjes of chips moet vermijden, dat je geen tussendoortjes meer mag eten. Dat zou toch alleen maar omgekeerd werken: dan heb je soms heel erg veel honger en kan je op bepaalde momenten net te veel eten. Blijf dus tussendoortjes eten! Kies hierbij voor fruit, noten of maak eens zelf wat gezonde hartige vieruurtjes.

Ga voor vers

Kies voor verse producten en vermijd kant en klare maaltijden. Die maaltijden bevatten vaak veel geraffineerde suikers én zout.

Ga voor onbewerkt

Zorg er ook voor dat je producten zo onbewerkt mogelijk zijn.

Kies gezonde alternatieven

Je moet jezelf niets weigeren – je kan ongezonde voedingsmiddelen gerust vervangen door gezonde alternatieven. In plaats van frisdrank kies je voor water met een smaakje, in plaats van chocoladepasta kies je voor een notenpasta zonder toegevoegde suikers, in plaats van roomijs kies je voor yoghurtijs, en ga zo maar door… Deze producten leveren je zelfs meer energie en zorgen er ook voor dat je langer verzadigd blijft.

Stap per stap

Probeer niet om van in het begin al meteen alle suikerbronnen uit je leven te schrappen. Dat is onhaalbaar en dat hou je toch niet lang vol. Begin met één aanpassing en ga pas na een tijdje over naar de volgende. Je kan bijvoorbeeld beginnen met het eten van één stuk fruit per dag.

Meer tips en wetenschappelijk onderbouwde informatie is te vinden op de website van gezond leven.

Wat nu als je al kanker hebt?

Als je aan kanker lijdt is het het best om je aan het oncologisch dieet te houden. Het oncologisch dieet richt zich op eiwitrijke en calorierijke voeding. In dit dieet is het niet per se nodig om zo weinig mogelijk suiker te eten. De focus ligt vooral op bepaalde dingen die je méér mag eten. Als je je aan het oncologisch dieet wil houden, is het dus belangrijk om voldoende suiker te eten, maar natuurlijk ook niet té veel.

Bepaalde voedingsmiddelen worden binnen het oncologisch dieet aangeraden om te eten wanneer je kanker hebt. Net als sommige voedingssupplementen, zoals probiotica en vitamines. 

Suiker en kanker: twee woorden die hun geheimen nog niet helemaal aan elkaar hebben prijsgegeven. Je kan natuurlijk altijd het zekere voor het onzekere nemen en je suikerinname beperken, maar tegelijkertijd nog steeds van lekker eten genieten!

Boeken over kanker

Leef je met de diagnose kanker, ken je een familielid met kanker of je herstel na een kankerbehandeling kunnen boeken over kanker helpen om beter te begrijpen wat er met je gebeurt. Als je kanker krijgt, staat je hele leven op zijn kop. Er bestaan echter veel verhalen van lotgenoten die openhartig hun verhaal vertellen, informatieve boeken over specifieke soorten kanker en over hoe je gezondheid te ondersteunen tijdens en na deze ernstige ziekte. Lees hieronder een lijst boeken die jou kunnen helpen in deze periode. Ze steken je een hart onder de riem of geven praktische tips over het leven met kanker. Op deze pagina kan je een lijst van inspirerende boeken over kanker vinden.