Borstkanker: herkennen en voorkomen

Preventie borstkanker

Bevolkingsonderzoek

Vanaf 50 jaar krijgen vrouwen een uitnodiging in de brievenbus om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek voor borstkanker. Vanaf dat moment kunnen zij dit preventief onderzoek elke twee jaar gratis laten uitvoeren. Wat houdt dit onderzoek in? Beide borsten worden tussen twee platen gedrukt om er zo’n optimaal mogelijke foto, een mammografie, van te maken. Dit kan pijnlijk of onaangenaam aanvoelen, maar deze houding is helaas wel nodig voor een goede foto. Bij sommige vrouwen zal de arts hiernaast ook een echografie aanraden. Dit bevolkingsonderzoek is beschikbaar tot 69 jaar.

Kan je zelf iets doen om borstkanker te voorkomen?

Helaas kan je niets speciaals doen om borstkanker te voorkomen. Net als bij alle andere soorten kanker geldt wel dat gezonde mensen er iets minder kans op zouden hebben. Daarom is het belangrijk om gezond te eten en voldoende te bewegen.

Er bestaan erfelijke vormen van borstkanker. In die gevallen is het genetisch bepaald en kan je borstkanker al helemaal niet voorkomen. Een voorbeeld is borstkanker die wordt veroorzaakt door mutaties in het BRCA-1 of BRCA-2 gen. Dragers van deze genen hebben trouwens ook meer kans op eierstokkanker. Vanwege de erfelijkheid, zullen de kinderen ook worden getest op de genmutatie.

Risicofactoren voor borstkanker

Sommige vrouwen hebben meer kans om borstkanker te ontwikkelen. Het gaat om volgende situaties: een late menopauze, een vroege eerste menstruatie, een zwangerschap op latere leeftijd en gebruik van hormoonbehandelingen ter symptoomverlichting bij de menopauze.

Symptomen en diagnose borstkanker via het bevolkingsonderzoek borstkanker

Jezelf onderzoeken

Aangezien borstkanker zo vaak voorkomt, is het belangrijk om het in een zo vroeg mogelijk stadium te diagnosticeren. Dit gebeurt natuurlijk door het bevolkingsonderzoek, maar als vrouw kan je daar zelf ook een rol in spelen: door regelmatig aan je eigen borsten te voelen. Zo weet je namelijk hoe ze normaal aanvoelen. Als je dan eens iets abnormaals voelt, zoals een klein bolletje, zal dit sneller ontdekt worden.

Hoe onderzoek je jouw eigen borsten? Een eerste stap is de borsten bekijken. Daarna ga je er ook aan voelen. Maak zacht draaiende bewegingen met een vlakke handpalm en voel consequent aan de hele borst. Op die manier zal je meestal zelf veranderingen en afwijkingen voelen.

De symptomen

In het algemeen zijn er een aantal symptomen die op borstkanker kunnen wijzen:

• een knobbeltje in de borst of een ongewone zwelling, dit knobbeltje is al dan niet pijnlijk
• plotse pijn in de borst, niet gelinkt aan de maandstonden (pijn die niet optreedt voor of tijdens de maandstonden)
• een ingetrokken tepel
• vocht dat uit de tepel komt
• huidveranderingen aan de borst, vooral in de buurt van de tepel
• gezwollen lymfeklieren in de oksel

Let op: deze symptomen moeten niet aanwezig zijn. Borstkanker kan zich ook presenteren in een volledig normaal voelende borst. In dat geval zie je het alleen maar op de foto.

De ziekte vaststellen gebeurt eerst met een diagnostische mammografie en/of een echografie. Daarop kan men een verdacht letsel zien. Om helemaal zeker te zijn, wordt er dan met een fijne naald een punctie gedaan: een stukje weefsel op de plaats van de mogelijke kwaadaardige cellen wordt onder plaatselijke verdoving weggenomen. De patholoog onderzoekt dit dan onder de microscoop. Zo weet men welk soort kwaadaardig gezwel het is, met welke prognose en de nodige behandeling.

Behandeling van borstkanker

De diagnose borstkanker is pas zeker als men de precieze soort kwaadaardige tumor kent. Verder is het ook belangrijk om te weten of de lymfeklieren zijn ingenomen. Tot slot wil men weten of het gaat om een uitgezaaide borstkanker, en zo ja, waar die uitzaaiingen of metastasen zich precies bevinden. Specifiek voor borstkanker checkt men ook of de tumor al dan niet gevoelig is aan hormonen. Wanneer dit het geval is, bestaat de mogelijkheid om hormoontherapie als behandeling te gebruiken.

Pas als al deze informatie gekend is uit de nodige scans, beslist de oncoloog in overleg met de vrouw welke behandeling er zal worden opgestart.

De mogelijke behandelingen om te genezen van deze kanker zijn een operatieve verwijdering van de tumor, chemotherapie, immuuntherapie, hormoontherapie en/of radiotherapie.

Heelkunde

In sommige gevallen kan men de tumor er uitsnijden. Helaas is hier vaak een borstamputatie voor nodig, waarbij de lymfeklieren van de oksel ook moeten worden verwijderd.

Chemotherapie

Deze therapie werkt in op het genetisch materiaal van de cellen en zorgt dat de celdeling van de sneldelende kankercellen stopt. Het wordt via een baxter gegeven, en kent verschillende bijwerkingen, zoals bijvoorbeeld haarverlies.

Immuuntherapie

Immuuntherapie is een gepersonaliseerde, redelijk nieuwe behandeling. Hierbij ligt de focus op het ondersteunen van het eigen immuunsysteem.

Hormoontherapie

Indien de tumor gevoelig is voor hormonen, kan men de groei van de cellen stoppen door de werking van de hormonen te blokkeren.

Radiotherapie

Vaak moet de tumor worden bestraald. Dit legt de groei van de sneldelende kankercellen stil.

Herstel na borstkanker

Als je kanker krijgt, staat je leven op zijn kop. De diagnose van borstkanker krijgen, net als de hele behandeling, is al een rollercoaster op zich. Maar ook na de genezing voelen vrouwen zich nog niet meteen 100% goed in hun vel. Enerzijds is er het mentale aspect: wat als de ziekte terugkomt? De meeste borstkankers kunnen wel goed worden behandeld, maar dat wil nog niet zeggen dat er geen kans is op recidief. Anderzijds kunnen vrouwen nog last hebben van lichamelijke bijwerkingen die blijven aanslepen.

Om de vrouwen te ondersteunen in het herstel na kanker, werd de oncologische revalidatie opgestart. Psychologen ondersteunen de patiënten dan op mentaal vlak, terwijl de kinesisten en fysische geneesheren de fysieke revalidatie voor zich nemen. Het programma is geïndividualiseerd, al is het wel vaak in groepsverband.

Boeken over kanker

Hopelijk heb je na dit artikel een beetje zicht op de meest voorkomende kankers. Het is vooral belangrijk om sommige alarmbellen te herkennen en dan een arts te raadplegen.

Leef je met de diagnose kanker, ken je een familielid met kanker of je herstel na een kankerbehandeling kunnen boeken over kanker helpen om beter te begrijpen wat er met je gebeurt. Als je kanker krijgt, staat je hele leven op zijn kop. Er bestaan echter veel verhalen van lotgenoten die openhartig hun verhaal vertellen, informatieve boeken over specifieke soorten kanker en over hoe je gezondheid te ondersteunen tijdens en na deze ernstige ziekte. Lees hieronder een lijst boeken die jou kunnen helpen in deze periode. Ze steken je een hart onder de riem of geven praktische tips over het leven met kanker. Op deze pagina kan je een lijst van inspirerende boeken over kanker vinden.