Soorten kanker

Welke soorten kanker zijn er?

Er bestaan heel wat verschillende soorten kankers, onder te verdelen per systeem en per celtype. Hieronder worden een aantal veelvoorkomende tumoren besproken met de bijbehorende symptomen waar je op kan letten.

Let op: dit wil niet zeggen dat al deze soorten tumoren zich op deze manier presenteren. Soms kunnen ze zich op een meer zeldzame manier manifesteren, nauwelijks klachten geven of zelfs symptoomloos zijn. Volg deze lijstjes dus niet blindelings. Ga bij de minste twijfel langs bij je behandelend arts. 

Een kwaadaardige tumor vs een goedaardige tumor

Goedaardige tumoren zijn anders dan kwaadaardige tumoren. Ze delen ook ongecontroleerd, maar verschillen in andere kenmerken: ze zullen bijvoorbeeld nooit in andere omliggende weefsels binnendringen. Sommigen kunnen wel zo groot worden dat ze op andere nabijgelegen structuren kunnen duwen en daardoor klachten veroorzaken.

Hoe ontstaat kanker eigenlijk in het algemeen? Kanker op zich ontstaat via de oncogenese. Tumorcellen worden bovendien gekarakteriseerd door 10 specifieke kenmerken.

Kanker onderverdeeld op basis van celtype

Kanker kan je in principe op twee manieren onderverdelen: je kan het enerzijds onderverdelen op basis van de plaats van het weefsel waar het ontstaat, en anderzijds kan je het op basis van celtype onderverdelen. Op basis van het celtype onderscheidt men deze groepen tumoren: 

• carcinomen 
• hematologische tumoren 
• sarcomen 
• melanomen 
• hersentumoren 
• kiemceltumoren 
• neuro-endocriene tumoren 

De meest voorkomende soorten kanker

Wanneer je kijkt naar het weefsel waarin de kanker ontstaat, bestaan er heel wat verschillende soorten kanker. Hieronder volgt een ruime alfabetische oplijsting van kankersoorten met de focus op de symptomen.

Baarmoederhalskanker

Door de invoering van het vaccin tegen baarmoederhalskanker ziet men dat de incidentie van deze kanker de laatste jaren met ongeveer 80% is verminderd! Dit vaccin bevat antistoffen tegen de 9 verschillende HPV (humaan papilloma) virussen die meestal dit type kanker veroorzaken. Het is het enige vaccin op de markt dat tegen kanker kan beschermen.

Weet ook dat de screening van baarmoederhalskanker met behulp van een uitstrijkje tot doel heeft de kanker zo snel mogelijk op te sporen, aangezien het jaren symptoomloos is of eventueel enkel wat tussentijdse bloedingen kan geven. 

Baarmoederkanker

Baarmoederkanker komt vooral voor op oudere leeftijd, bij obese patiënten en bij patiënten die nooit kinderen hebben gehad. Ongewoon plots bloedverlies na de menopauze, alsook meer ruikende vaginale afscheiding pleiten er soms voor. 

Blaaskanker

Blaaskanker komt niet zo heel vaak voor, en als het voorkomt is het bijna altijd gecorreleerd aan roken of het intensief gebruik van verf (bijvoorbeeld bij professionele schilders).

Denk eraan bij: 

• bloed in de urine, waardoor de urine rood kleurt
• frequent moeten plassen

Borstkanker

Borstkanker is de meest frequente tumor bij de vrouw. Daarom is het erg belangrijk om het op tijd te herkennen. Vrouwen doen er goed aan om op geregelde tijdstippen hun eigen borsten te onderzoeken en op te letten voor: 

• een knobbeltje in de borst, dit knobbeltje is al dan niet pijnlijk
• een ingetrokken tepel
• vocht dat uit de tepel komt
• huidveranderingen aan de borst, vooral in de buurt van de tepel
• gezwollen lymfeklieren in de oksel

Meestal kan je deze kanker niet voorkomen. Het komt in hogere mate voor wanneer  borstkanker in de dichte familie zit (sommige vormen zijn namelijk erfelijk), bij een late menopauze, een vroege eerste menstruatie, een zwangerschap op latere leeftijd en gebruik van hormoonbehandelingen ter symptoomverlichting bij de menopauze. 

Botkanker

Botkanker is een agressieve en gelukkig heel zeldzame kanker. Als iemand al lang op een bepaalde plaats ter hoogte van een bot pijn heeft, wat meer uitgesproken is ‘s nachts en eventueel met een zwelling gepaard gaat, moet men beeldvorming doen om botkanker uit te sluiten. De behandeling gebeurt in gespecialiseerde centra, aangezien het vanwege zijn zeldzaamheid ingewikkeld is.

Colorectale of (dikke-)darmkanker

Dikkedarmkanker is een frequente tumor. Er bestaan zowel erfelijke als niet-erfelijke vormen.

Mogelijke symptomen zijn: 

• bloed in de stoelgang 
• slijm in de stoelgang 
• vaak de drang hebben om naar de wc te moeten gaan, maar uiteindelijk komt er toch niets
• een verandering van het stoelgangspatroon

Eierstokkanker

Eierstok- of ovariumkanker is een type kanker dat gelukkig ook niet zo frequent voorkomt. Vooral erfelijkheid veroorzaakt deze gynaecologische kanker. Denk eraan bij nieuwe gastro-intestinale klachten bij mensen ouder dan 50 jaar die progressief erger worden. 

Hersenkanker

Een hersentumor is een heel venijnige tumor. Persisterende (nachtelijke) hoofdpijn, met misselijkheid, braken, en epilepsie kunnen er op wijzen. Soms kan het karakter of het gedrag van de persoon ook veranderen, wat dan door de omgeving wordt opgemerkt. De kanker kent een slechte prognose afhankelijk van het precieze type.

Huidkanker

Huidkanker kent de laatste jaren een enorme opmars. Daarom is het belangrijk om het in een vroeg stadium te herkennen en op tijd verdachte huidvlekjes te laten controleren door je behandelend arts of dermatoloog. 

In sommige omstandigheden of bij sommige mensen is er meer kans om huidkanker te ontwikkelen. Dit is het geval bij: 

• mensen met een lichte huidskleur
• frequente zonverbrandingen 
• heel veel moedervlekken hebben 
• huidkanker in de dichte familie

Net zoals er vele soorten kankers bestaan, bevinden er zich ook binnen huidkankers enkele verschillende vormen. Enerzijds heb je de melanomen en anderzijds de plaveiselcelcarcinomen en basaliomen. Deze zien er natuurlijk allemaal anders uit.

We gaan hier echter niet in detail over hoe de verschillende soorten er precies uitzien. Het is in elk geval wel belangrijk om naar bepaalde huidvlekjes en moedervlekken te laten kijken die verdachte kenmerken vertonen en kunnen wijzen op kanker:  

• een vlekje dat groeit 
• een vlekje dat groeit en uitbreidt in andere weefsels
• een vlekje dat verkleurt of meerdere kleuren bevat
• een vlekje dat bloedt

De arts zal tijdens het lichamelijk onderzoek de vlekjes grondig bestuderen en nadien beslissen of er verdere onderzoeken nodig zijn.

Keelkanker

Keelkanker of farynxkanker is zeldzaam en komt bijna steeds voor na langdurig roken. Lymfeklieren in de hals, keelpijn aan één kant of slikproblemen die niet overgaan vergen best laagdrempelig verder onderzoek. 

Strottenhoofdkanker

Strottenhoofdkanker of larynxkanker bevindt zich lager dan keelkanker en wordt meestal ook door roken en alcohol uitgelokt. Mogelijke symptomen van deze zeldzame kanker zijn persisterende heesheid, lymfeklieren in de hals en slikproblemen. 

Leukemie

Leukemie is een bloedkanker die bestaat uit verschillende types en helaas redelijk frequent voorkomt. Het komt zowel voor bij kinderen als bij volwassenen, zonder duidelijk aantoonbare reden. Sommige vormen verlopen symptoomloos en worden ontdekt bij een bloedonderzoek, terwijl andere volgende klachten kunnen geven: vermoeidheid, bleekheid, heel vaak ziek zijn en infecties (voornamelijk bacteriële infecties) hebben, snel bloedingen en blauwe plekken hebben.

Leverkanker

Leverkanker ontstaat na langdurige schade aan de lever. De schade op zich kan door verschillende factoren optreden en erger worden: alcoholgebruik, virale hepatitis, toxische stoffen voor de lever en een opstapeling van ijzer in het lichaam. Leverkanker kan je niet echt herkennen. Wel wordt de levercirrose, het stadium dat optreedt voor de kanker, erger en presenteert zich dit als geelzucht, vermagering, vermoeidheid en soms koorts.

Longkanker

Longkankers bestaan uit een type tumoren die meestal een heel slechte prognose kennen. Ze zijn meestal gelinkt aan roken.

Denk bij longkanker aan:

• bloed ophoesten 
• kortademig zijn 
• plots meer moeten hoesten dan voordien 

Lymfoom

Een lymfoom is net als leukemie een hematologische kanker die wordt behandeld door een bloedspecialist (een hematoloog). Meer bepaald is het een kanker van de lymfeklieren.

Het enige symptoom bij een lymfoom kan een gezwollen lymfeklier zijn. Heel vaak ziek zijn en bacteriële infecties opdoen komen, naast de B-symptomen (vermagering, koorts en nachtelijk zweten) ook voor.

Maagkanker

Maagkanker komt (net als leverkanker) voor na een langdurige chronische beschadiging van het orgaan. Pijn aan de maag en ernstig brandend maagzuur komen voor, maar ook bij maagkanker zijn de symptomen ervan niet specifiek.

Triggers voor maag-beschadigingen kunnen de volgende zijn: een infectie met de Helicobacter Pylori-bacterie, erfelijke belasting, ongezonde levensstijl, overmatig alcoholgebruik en roken.

Nierkanker

Bij nierkanker is een zwelling of pijn ter hoogte van de nier mogelijk. Ook kan er bloed in de urine te zien zijn.

De nieren bevinden zich beiderzijds aan de rug, net onder het ribbenrooster.

Pancreaskanker

Als er ergens wordt gesproken over pancreaskanker mag je er zeker van zijn dat de patiënt er erg aan toe is. Deze soort tumor kent immers een heel slechte prognose en leidt helaas meestal tot een overlijden.

Mogelijke symptomen zijn: 

• geelzucht: “geel zien” : dan ziet eerst het wit van je ogen, en later ook je huid geel
• gewichtsverlies
• pijn aan de linker bovenbuik die uitstraalt naar de rug

Prostaatkanker

Waar kanker van de borst de meest frequente tumor is bij de vrouw, is prostaatkanker dat bij de man.

Het komt heel vaak voor, zelfs bij de meeste bejaarde mannen. In dat geval wordt de tumor echter amper nog behandeld, omdat die dan zelden de doodsoorzaak van de man vormt. Bij jongere mannen wordt de kanker wél behandeld.

Mogelijke symptomen zijn: 

• vaak moeten plassen 
• een onderbroken plasstraal 
• het gevoel dat de blaas niet leeg is na het plassen

Opgelet: deze symptomen zijn ook aanwezig bij mannen met een goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaathypertrofie). Begin dus niet meteen te panikeren als je deze tekens herkent. De onderzoekende arts voert altijd verschillende onderzoeken uit om na te gaan of het om deze goedaardige vergroting of om iets kwaadaardigs gaat.

Schildklierkanker

Kanker van de schildklier is zeldzaam. De schildklier zit in de hals, rond de luchtpijp en maakt schildklierhormonen aan. Een schildkliertumor kan worden ontdekt als men er een bolletje in voelt, als de schildklierhormonen in het bloed afwijkend zijn, of als er lymfeklieren in de hals zitten. 

Slokdarmkankers

Pijn bij het slikken, gecombineerd met het feit dat eten en drank letterlijk blijven steken in de slokdarm horen altijd een alarmbel te zijn. Het zal niet plots verbeteren. Slokdarmkankers komen voornamelijk voor door roken, alcohol of maagulcers. 

Teelbalkanker

Teelbal- of testiskanker komt zelden voor, en als het voorkomt, is dit het geval bij jonge mannen. Hier is de diagnose wel duidelijk: een pijnloos bolletje aan de teelbal is er altijd verdacht voor en kan wijzen op kanker.

Laat dit artikel een korte gids zijn om snel even op te zoeken wat de kanker precies inhoudt. Bij twijfel is het natuurlijk altijd beter om advies te vragen aan een arts.

Hoe moet het dan verder?

Wat als je lijdt aan één van de mogelijke kankers? 

Je arts gaat dan samen met jou op zoek naar de beste behandeling voor jou. Het hangt er een beetje vanaf of er uitzaaiingen aanwezig zijn – die zorgen namelijk voor een slechtere prognose. Wanneer de patiënt bovenop de kanker aan andere ziektes lijdt, moet hier ook rekening mee worden gehouden. 

Wordt iedereen behandeld met het oog op genezing? 

De keuze tussen een curatieve behandeling of een louter comfortbehandeling met eventueel een palliatieve setting is meestal niet zo zwart-wit. Het is niet zo dat elke bejaarde niet meer curatief (dit wil zeggen: de meest sterke behandeling inzetten met als doel genezen) wordt behandeld, maar omgekeerd is het ook niet het geval dat iedere volwassene kan worden behandeld met een curatief doel.

Boeken over kanker

Hopelijk heb je na dit artikel een beetje zicht op de meest voorkomende kankers. Het is vooral belangrijk om sommige alarmbellen te herkennen en dan een arts te raadplegen.

Leef je met de diagnose kanker, ken je een familielid met kanker of je herstel na een kankerbehandeling kunnen boeken over kanker helpen om beter te begrijpen wat er met je gebeurt. Als je kanker krijgt, staat je hele leven op zijn kop. Er bestaan echter veel verhalen van lotgenoten die openhartig hun verhaal vertellen, informatieve boeken over specifieke soorten kanker en over hoe je gezondheid te ondersteunen tijdens en na deze ernstige ziekte. Lees hieronder een lijst boeken die jou kunnen helpen in deze periode. Ze steken je een hart onder de riem of geven praktische tips over het leven met kanker. Op deze pagina kan je een lijst van inspirerende boeken over kanker vinden.