Wat is kanker? Al je vragen beantwoord

Wat is kanker?

Wat is kanker? Dit valt niet zo eenvoudig te omschrijven. Er bestaan namelijk verschillende soorten kankers, onder te verdelen per systeem en per celtype. Hieronder worden een aantal veelvoorkomende tumoren besproken met de bijbehorende symptomen waar je op kan letten.

Let op: dit wil niet zeggen dat al deze soorten tumoren zich op deze manier presenteren. Soms kunnen ze zich op een meer zeldzame manier manifesteren, nauwelijks klachten geven of zelfs symptoomloos zijn. Volg deze lijstjes dus niet blindelings. Ga bij de minste twijfel langs bij je behandelend arts. 

Hoe kan ik kanker voorkomen?

Kan je kanker voorkomen? Wel, je kan er toch al zeker voor zorgen dat je de risicofactoren waar je zelf verantwoordelijk voor bent, in de mate van het mogelijke, minimaliseert. Ga zo de strijd tegen kanker aan! 

Je eigen risico verminderen

Welke initiatieven kan je zelf ondernemen? 

• Stop met roken.
• Drink minder (of nog beter: geen) alcohol.
• Ga overgewicht tegen.
• Verminder jouw blootstelling aan de zon.
• Vermijd blootstelling aan kankerverwekkende stoffen, zoals asbest.
• Vaccineer jezelf op de aanbevolen tijdstippen van de overheid. Om bijvoorbeeld baarmoederhalskanker te voorkomen helpt het HPV-vaccin.

Deelnemen aan preventieprogramma’s

Er bestaan bepaalde screeningsprogramma’s die door de overheid gratis worden aangeboden aan de bevolking: 

• de screening voor borstkanker
• de screening voor darmkanker
• de screening voor baarmoederhalskanker

Hoe ontstaat kanker?

Erfelijkheid 

Er bestaan verschillende genmutaties die erfelijk zijn, net zoals er erfelijke syndromen bestaan. Een type darmkanker dat kan ontstaan uit een erfelijk syndroom is bijvoorbeeld polyposis.

Risicofactoren uit de omgeving

Hoe ontstaat kanker nog? Zelf kan je zeker je steentje bijdragen door alcohol, roken en zonblootstelling te vermijden, alsook te zorgen dat je geen overgewicht ontwikkelt.

Alcohol beschadigt zelfs meerdere organen: de lever, nieren, alvleesklier, zenuwen, slijmvliezen, bloedvaten en hersenen. Ook werkt het immuunsysteem minder goed bij chronisch ethylisme (Voluit tegen kanker, Camfida, 2020).

Er bestaan ook virussen die kanker kunnen doen ontstaan, bijvoorbeeld het humaan papilloma-virus dat in baarmoederhalskanker kan resulteren.

Merk wel op dat geen enkele soort kanker door slechts één factor wordt veroorzaakt. Meestal gaat het om een combinatie van erfelijke en omgevingsfactoren. Je bent dus slechts voor bepaalde factoren verantwoordelijk, en kan een kankersoort bijna nooit voor de volle 100% voorkomen.

Symptomen van kanker

Elke soort kanker kent andere symptomen. De symptomen van kanker zijn dus niet eenvoudig en eenzijdig. Hier volgen lijstjes van de meest frequente symptomen van de meest voorkomende soorten kanker. 

Verder komen B-symptomen (koorts, nachtelijk zweten en onverklaarbaar gewichtsverlies) ook regelmatig voor.

Dikkedarmkanker

• bloed in de stoelgang 
• slijm in de stoelgang 
• vaak de drang hebben om naar de wc te moeten gaan, maar uiteindelijk komt er niets
• een verandering van het stoelgangspatroon

Longkanker

• bloed ophoesten 
• kortademig zijn 
• plots meer moeten hoesten dan voordien 

Huidkanker 

• een vlekje dat groeit 
• een vlekje dat groeit en uitbreidt in andere weefsels
• een vlekje dat verkleurt of meerdere kleuren bevat
• een vlekje dat bloedt 

Borstkanker 

• een knobbeltje in de borst, dit knobbeltje is al dan niet pijnlijk
• een ingetrokken tepel
• vocht dat uit de tepel komt
• huidveranderingen aan de borst, vooral in de buurt van de tepel
• gezwollen lymfeklieren in de oksel

Prostaatkanker

• vaak moeten plassen 
• een onderbroken plasstraal 
• het gevoel dat de blaas niet leeg is na het plassen

Wat is de behandeling van kanker?

Er bestaan heel wat mogelijke behandelingen van kanker die uit kankeronderzoek zijn voortgevloeid.

De verschillende opties voor de verschillende tumoren worden uitvoerig besproken en de uiteindelijke behandeling hangt af van heel wat factoren: het type kanker, de levensverwachting van de patiënt, de keuze van de patiënt, de leeftijd van de patiënt… Er bestaat niet voor niets een specialist voor kanker: de oncoloog.

Belangrijk is het besef dat er een verschil bestaat tussen een curatieve en een palliatieve behandeling. Normaal gezien wordt van in het begin duidelijk gemaakt of er een curatief al dan niet een palliatief doel voor ogen wordt gesteld. Het doel is curatief als men er alles aan kan en zal doen om de patiënt volledig te genezen. Een behandeling is echter palliatief als dit om een of meerdere redenen niet (meer) mogelijk is: de patiënt is hoogbejaard en de therapie zou te veel eisen, de ziekte zit in een te vergevorderd stadium… Bij een palliatief beleid wil men de klachten van de kanker zo veel mogelijk onderdrukken en het comfort van de patiënt vooropstellen, waarbij een pijnvrij leven heel belangrijk is.

Er zijn dus meerdere opties die eventueel samen kunnen worden gecombineerd. 

• Chemotherapie

Chemotherapie werkt in op het genetisch materiaal van de cellen en zorgt dat de celdeling van de sneldelende cellen stopt. Er bestaan heel wat bijwerkingen van chemo, bijvoorbeeld de welbekende vermoeidheid, misselijkheid, braken en haaruitval.

• Radiotherapie 

Bij radiotherapie wordt de tumor selectief bestraald. Daardoor worden de cellen gedood. 

• Chirurgie

In andere gevallen is het mogelijk om de tumor tijdens een operatie te verwijderen. Dan neemt men de tumor met een beetje extra marge weg. Tijdens de operatie laat men het labo dan via de microscoop checken of alles weg is. 

Sommige kankers verkleinen na een chemokuur. Daarom geeft men in die gevallen een chemokuur alvorens de operatie uit te voeren, zodat de tumor eerst verkleint en op die manier makkelijker te verwijderen is.

• Immuuntherapie 

Een redelijk nieuwe vorm van therapie is de immuuntherapie. Immuuntherapie helpt het natuurlijk immuunsysteem van het lichaam om de tumor te verwijderen. Het is nog niet lang ontwikkeld en kan dus nog maar voor een beperkt aantal tumoren worden aangewend.

• Hormoontherapie

Hormoontherapie wordt gebruikt bij bepaalde vormen van borst- en prostaatkanker die gevoelig zijn aan hormonen. Deze behandeling blokkeert de hormonen via hun hormoonreceptoren, waardoor zij de groei van de kankercellen niet meer kunnen stimuleren.

Dokter, hoe lang zal ik nog leven met kanker?

Op deze vraag bestaat er geen pasklaar antwoord. De prognose of levensverwachting hangt van heel wat factoren af: zowel kenmerken van de tumor als persoonseigen kenmerken (zoals andere aandoeningen). 

Na dit artikel gelezen te hebben weet je in ieder geval alles over kanker, of toch al zeker de basis. 

Boeken over kanker

Hopelijk heb je na dit artikel een beetje zicht op de meest voorkomende kankers. Het is vooral belangrijk om sommige alarmbellen te herkennen en dan een arts te raadplegen.

Leef je met de diagnose kanker, ken je een familielid met kanker of je herstel na een kankerbehandeling kunnen boeken over kanker helpen om beter te begrijpen wat er met je gebeurt. Als je kanker krijgt, staat je hele leven op zijn kop. Er bestaan echter veel verhalen van lotgenoten die openhartig hun verhaal vertellen, informatieve boeken over specifieke soorten kanker en over hoe je gezondheid te ondersteunen tijdens en na deze ernstige ziekte. Lees hieronder een lijst boeken die jou kunnen helpen in deze periode. Ze steken je een hart onder de riem of geven praktische tips over het leven met kanker. Op deze pagina kan je een lijst van inspirerende boeken over kanker vinden.